Klachtenbehandeling door de LKC: nu en in de toekomst

In 2024 is het onderzoek ‘Klachtenbehandeling door de Landelijke Klachtencommissie Onderwijs: nu en in de toekomst’ uitgevoerd door mr. dr. A.H.A. Mohammad en mr. dr. J.S. Buiting, beiden rechtswetenschapper en praktijkjurist gespecialiseerd in het onderwijsrecht. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Expertisecentrum van Onderwijsgeschillen.

De Landelijke Klachtencommissie Onderwijs (LKC) heeft in de afgelopen 25 jaar een belangrijke rol gespeeld in het laagdrempelig afhandelen van klachten binnen het onderwijs. Met de aanstaande invoering van de Wet vrij en veilig onderwijs, die scholen verplicht om zich aan te sluiten bij een landelijke klachtencommissie, was het een passend moment om de werkwijze van de LKC nader te onderzoeken. Dit onderzoek richtte zich op de rol en de werkwijze van de LKC, met aandacht voor veranderende maatschappelijke opvattingen en nieuwe wetgeving.

De centrale vraag van het onderzoek luidt: ‘Maken de aard en omvang van de klachtbehandeling door de LKC en de huidige en toekomstige wettelijke en maatschappelijke opvattingen over goede klachtbehandeling, het wenselijk om haar werkterrein, toetsingscriteria en wijze van toetsing te verhelderen? Zo ja, hoe ziet dit er dan uit?’

De onderzoekers hebben allereerst de definitie van een klacht onderzocht en aan welke uitgangspunten een klachtenprocedure zou moeten voldoen. Vervolgens is het werkterrein van de LKC geanalyseerd aan de hand van de adviezen van de LKC die zijn afgegeven van 2021 tot en met mei 2024. Tot slot zijn de geformuleerde uitgangspunten voor een goede klachtenprocedure toegepast op de LKC en het conceptwetsvoorstel Vrij en veilig onderwijs.

De bevindingen van de onderzoekers zijn overwegend positief ten aanzien van de huidige praktijk van de LKC. Ze wijzen echter op de mogelijkheid om de toepassing van toetsingsmaatstaven informatiever en consistenter te maken. Daarnaast doen zij aanbevelingen voor verbetering van de informatievoorziening, toegankelijkheid en behandeling tijdens de klachtenprocedure.

Met de nieuwe wet zal de LKC waarschijnlijk een grotere groep scholen gaan bedienen. De onderzoekers waarschuwen echter dat er, als de bedoeling is de oordelen van klachtencommissies een meer bindend karakter te geven, wezenlijke bezwaren tegen deze aanpak

Het onderzoek biedt waardevolle inzichten en aanbevelingen die de LKC kunnen helpen om haar rol in het onderwijs verder te versterken en te verbeteren.